15 χρόνια καταγραφές αεροαλλεργιογόνων. Η χρησιμότητά τους στους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004
Δ. Γκιουλέκας, Α. Δάμιαλης, Δ. Παπακώστα, Α. Συρίγου, Γ. Μπάκα, Φ. Σαξώνη, Δ. Πατάκας
ΣΚΟΠΟΣ Στη διαδικασία προετοιμασίας και διενέργειας των Ολυμπιακών Αγώνων (OA) υπολογίζεται ότι θα μετέχουν περισσότερα από 16.000 άτομα, Αθλητές και Εθνικές Αποστολές (ΑΕΑ). 5–25% απ' αυτούς θα πάσχουν από αναπνευστική αλλεργία (ΑΑ) σε γύρεις και σπόρια μυκήτων. Η αντιμετώπιση της ΑΑ βασίζεται στη λήψη προφυλακτικών μέτρων αλλά και στη λήψη φαρμάκων. Αυτή η μελέτη έχει ως σκοπό τη συνεχή ενημέρωση και προφύλαξη των ΑΕΑ που θα επισκεφθούν τη χώρα μας, από τον Ιανουάριο μέχρι και το Σεπτέμβριο του 2004. Κύριος στόχος είναι η ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων και η μέγιστη αγωνιστική απόδοση των αθλητών στους ΟΑ. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Η ενημέρωση και προφύλαξη των πασχόντων θα γίνεται από στοιχεία που προέρχονται από βάσεις δεδομένων που σχηματίσθηκαν από 15ετείς καταγραφές αεροαλλεργιογόνων από την Πνευμονολογική Κλινική του ΑΠΘ. Η συλλογή των αεροαλλεργιογόνων έγινε με ογκομετρική συλλεκτική συσκευή Βurkard στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, από το 1987 μέχρι σήμερα. Ανάλογες καταγραφές έγιναν για 6 χρόνια από τη Β΄ Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών και για 2 χρόνια από την ΩΡΛ Κλινική του Πανεπιστημίου Κρήτης και τα δεδομένα τους περιλαμβάνονται στη μελέτη. Τα αεροαλλεργιογόνα που παρουσιάζονται επιλέγησαν από την παγκόσμια βιβλιογραφία, με κριτήριο τη συχνότερη ενοχοποίηση για συμπτώματα ΑΑ και είναι: οι γύρεις των φυτών, κυπαρίσσι, λεπτοκαρυά, παριετέρια, πλάτανος, ελιά, αγρωστώδη, χηνοπόδιο, αρτεμισία και τα σπόρια των μυκήτων αλτερνάρια, κλαδοσπόριο. Η μελέτη και παρουσίαση αφορά τις 3 Ολυμπιακές πόλεις Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Ηράκλειο και θα γίνεται με βάσεις δεδομένων από τις καταγραφές των προηγούμενων ετών για γύρεις και σπόρια μυκήτων ανά m3 αέρα. Επίσης, 1 χρόνο νωρίτερα και κατά τη διάρκεια του 2004 θα παρουσιάζονται καθημερινά οι τρέχουσες τιμές των επιλεγμένων αεροαλλεργιογόνων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στο διαδίκτυο. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Αυτά παρουσιάζονται: (α) Ως μέσες τιμές της διακύμανσης των αεροαλλεργιογόνων ανά m3 αέρα για κάθε μία από τις 3 πόλεις (διαγράμματα και πίνακες) και (β) ως χρονικά στιγμιότυπα έναρξης, αιχμής και τέλους της κυκλοφορίας των αεροαλλεργιογόνων. Η μέγιστη κυκλοφορία των γύρεων παρατηρήθηκε μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου (χρόνος προετοιμασίας ΟΑ). Ενώ κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής των ΟΑ (Αύγουστος–Σεπτέμβριος), αναμένεται σημαντική κυκλοφορία από χηνοπόδιο, αρτεμισία, αλτερνάρια και κλαδοσπόριο. Η κυκλοφορία των αεροαλλεργιογόνων ξεκινά 10–15 ημέρες νωρίτερα στην Αθήνα απ' ότι στη Θεσσαλονίκη και 10 ημέρες νωρίτερα στο Ηράκλειο απ' ότι στην Αθήνα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Tα δεδομένα που παρουσιάζοντια σ’ αυτήν τη μελέτη θεωρούνται πρωτοποριακά και επιδιώκουν να βοηθήσουν τους αλλεργικούς ολυμπιακούς αθλητές να επιτύχουν κορυφαίες επιδόσεις κάτω από μέτρα προφύλαξης.
Λέξεις-κλειδιά: Άσθμα, Μύκητες, ολυμπιακοί αγώνες, Αναπνευστική αλλεργία, Αλλεργιογόνα, Γύρεις, Αθήνα 2004, Αεροβιολογία, Αγρωστώδη, Ελιά, Παριετάρια, Κυπαρίσσι
ΙΑΤΡΙΚΗ, 82(6), 439-449, 2002 - Ερευνητική εργασία