Aποτελεσματικότητα τροποποιημένου πρωτοκόλλου BFM-ALL ’90 σε παιδιά με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία
Ι.Π. Παναγιώτου, Σ. Πολυχρονοπούλου, Ε. Βραχνού, Κ. Τσίτσικας, Σ. Κωσταρίδου, Μ. Κανάριου, Σ. Χαϊδάς
ΣΚΟΠΟΣ Η εντατικοποίηση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων έχει συμβάλλει σημαντικά στα πολύ καλά αποτελέσματα που σήμερα επιτυγχάνονται στην παιδική οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ΟΛΛ). Σκοπό της μελέτης αποτελεί η παρουσίαση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων του Γερμανικού συνεργατικού πρωτοκόλλου BFM-ALL '90 όπως τροποποιήθηκε και εφαρμόσθηκε στο τμήμα μας κατά την διετία Απρίλιος '94–'96. Οι τροποποιήσεις αφορούσαν: (α) την ένταξη των ασθενών σε δύο ομάδες κινδύνου (ενδιάμεσου και υψηλού) αντί για τρεις (χαμηλού, ενδιάμεσου και υψηλού), (β) την χορήγηση κάθε 4 εβδομάδες βινκριστίνης (εφάπαξ) μαζί με πρεδνιζόνη (x5 ημέρες) σε όλη τη θεραπεία συντήρησης, επιπλέον της 6-μερκαπτοπουρίνης (καθημερινά) και της μεθοτρεξάτης (εβδομαδιαία) που ήδη προβλέπει το πρωτόκολλο και (γ) τη διαφοροποίηση της συστηματικής προφύλαξης του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) ανάλογα με την ηλικία των ασθενών (ακτινοβολία ή ενδορραχιαίες εγχύσεις). ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Το υλικό της μελέτης απετέλεσαν 29 παιδιά με ΟΛΛ που διαγνώσθηκαν κατά το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα, 17 αγόρια και 12 κορίτσια (Α:Κ=1,4), με ηλικία διάγνωσης που κυμαινόταν από 0,3–14,4 έτη (διάμεση ηλικία =5,8 έτη). Οι ασθενείς ανάλογα με τα κλινικά και εργαστηριακά χαρακτηριστικά τους στη διάγνωση και την ανταπόκριση της νόσου στη χορηγούμενη χημειοθεραπεία, κατατάχθηκαν σε ομάδες ενδιαμέσου (ΕΚ) και υψηλού κινδύνου (ΥΚ). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Είκοσι έξι (26) από τους 29 ασθενείς έχουν ολοκληρώσει τη θεραπεία τους και 25/26 είναι σε πρώτη πλήρη ύφεση και εκτός θεραπείας. Τρεις ΕΚ ασθενείς εμφάνισαν υποτροπή της νόσου στο μυελό των οστών (ΜΟ) 23, 23, και 51 μήνες από τη διάγνωση εκ των οποίων οι 2 κατέληξαν ενώ η 3η βρίσκεται σε θεραπεία συντήρησης του πρωτοκόλλου υποτροπών ALL-REZ BFM '95 και σε 2η πλήρη ύφεση. Μία ΥΚ ασθενής κατέληξε από μη ελεγχόμενη λοίμωξη και σύνδρομο Stevens-Johnson 3 μήνες από τη διάγνωση. Η συνολική (OS) και η ελεύθερη νόσου (DFS) επιβίωση των ασθενών (Kaplan-Meier) κατά το χρονικό διάστημα παρακολούθησης που κυμαίνεται από 3–96 μήνες (διάμεσος χρόνος=81 μήνες), ανήλθε στο 89,2% (ΕΚ=91, ΥΚ=86) και 86,2% (ΕΚ=86,4, ΥΚ= 85,7), αντίστοιχα. Η εμφανισθείσα τοξικότητα ήταν αναμενόμενη, αντιμετωπίσθηκε επιτυχώς και δίχως υπολειμματικές οργανικές βλάβες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα δεδομένα της μελέτης μας είναι σαφές το πολύ καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα από την εφαρμογή του τροποποιημένου BFM-ALL '90 και το οποίο είναι ανάλογης αποτελεσματικότητας με άλλα θεραπευτικά πρωτόκολλα (π.χ. ομάδα POG-Pediatric Oncology Group), ανεκτή άμεση τοξικότητα ενώ απώτερες επιπλοκές δεν έχουν παρατηρηθεί στη διάρκεια του μεγάλου χρονικού διαστήματος παρακολούθησης των ασθενών.
Λέξεις-κλειδιά: παιδική ηλικία, Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, Θεραπευτικά πρωτόκολλα
ΙΑΤΡΙΚΗ, 83(3), 241-248, 2003 - Ερευνητική εργασία