Το Κλάσμα του Διαλυτού Συνδέτη του Ενεργοποιητή του Υποδοχέα του Πυρηνικού Παράγοντα κΒ (sRANKL) προς την Οστεοπροτεγερίνη (OPG) Σχετίζεται τόσο με την Έκταση της Οστικής Νόσου όσο και με την Επιβίωση σε Ασθενείς με Πολλαπλούν Μυέλωμα
Ε. Τέρπος, Χ. Καρκαντάρης, Α. Αναγνωστόπουλος, Κ. Ζέρβας, Ε. Τσιφτσάκης, Ε. Στούπα, Κ. Τσιώνος, Ι. Παλέρμος, Μ. Δημόπουλος, Π. Παπασάββας
H οστική νόσος αποτελεί βασική αιτία νοσηρότητας στο πολλαπλούν μυέλωμα (ΠΜ) και οφείλεται κυρίως σε αυξημένη λειτουργία των οστεοκλαστών. Ο βιολογικός δρόμος του ενεργοποιητή του υποδοχέα του πυρηνικού παράγοντα κΒ (sRANK), του συνδέτη του (RANKL) και της οστεοπροτεγερίνης (OPG) αποτελεί κύριο διεγέρτη των οστεοκλαστών. Σκοπός της μελέτης ήταν η αξιολόγηση του ρόλου του διαλυτού RANKL (sRANKL), της OPG και βιοχημικών δεικτών οστικού μεταβολισμού στην οστική νόσο και στην επιβίωση των ασθενών με ΠΜ. Μελετήθηκαν συνολικά 121 νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με ΠΜ (61Α/60Γ, διάμεση ηλικία: 68 έτη). Στους ασθενείς μετρήθηκαν: sRANKL, OPG, δείκτες οστικής αποδόμησης [αμινοτελικά πεπτίδια του κολλαγόνου τύπου Ι (ΝΤΧ) και 5b-ισοένζυμο της όξινης φωσφατάσης ανθεκτικής στο τρυγικό οξύ (TRACP-5b)], δείκτες οστικής παραγωγής [οστικό κλάσμα αλκαλικής φωσφατάσης (bALP) και οστεοκαλσίνη (ΟC)] και δείκτες ενεργότητας της νόσου [CRP, β2-μικροσφαιρίνη (β2Μ) και ιντερλευκίνη-6 (IL-6)]. Οι παραπάνω βιοχημικοί δείκτες μελετήθηκαν επίσης σε 45 φυσιολογικά άτομα, παρόμοιου φύλου και ηλικίας. Οι ασθενείς με ΠΜ είχαν αυξημένα επίπεδα sRANKL, TRACP-5b, NTX και ελαττωμένα επίπεδα ΟPG, OC και bALP σε σχέση με τα φυσιολογικά άτομα. Το κλάσμα sRANKL/OPG ήταν επίσης σημαντικά αυξημένο στους ασθενείς με ΠΜ. Υπήρχε ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του κλάσματος sRANKL/OPG και της έκτασης της οστικής νόσου (P<0,001), του σταδίου της νόσου (P<0,0001) και των επιπέδων του TRACP-5b (P<0,0001). H διάμεση ολική επιβίωση των ασθενών ήταν 56,9 μήνες. Οι 82 ασθενείς είχαν λάβει μόνο χημειοθεραπεία, ενώ 39 ασθενείς έλαβαν και μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Η πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι το κλάσμα sRANKL/OPG, η β2Μ και η CRP ήταν ανεξάρτητοι προγνωστικοί παράγοντες για την επιβίωση. Βασισμένοι σε αυτούς τους παράγοντες δημιουργήσαμε ένα σύστημα βαθμολόγησης, με το οποίο οι ασθενείς χωρίστηκαν σε 3 ομάδες. Η ομάδα χαμηλού κινδύνου είχε 96% πιθανότητα 5ετούς επιβίωσης, ενώ οι ομάδες ενδιάμεσου και υψηλού κινδύνου είχαν πιθανότητα 5ετούς επιβίωσης 52% και 0%, αντίστοιχα. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνουν για πρώτη φορά σε ασθενείς τη μεγάλη σημασία του βιολογικού δρόμου RANK/OPG όχι μόνο για τη δημιουργία της οστεολυτικής νόσου στο ΠΜ, αλλά και την ανάπτυξη των μυελωματικών κυττάρων, όπως προκύπτει από την ισχυρή συσχέτιση του κλάσματος sRANKL/OPG με την επιβίωση.
Λέξεις-κλειδιά: Πολλαπλούν μυέλωμα, Οστική νόσος, Οστεοπροτεγερίνη (OPG), Συνδέτης του ενεργοποιητή του υποδοχέα του πυρηνικού παράγοντα κΒ (RANKL), Αμινοτελικά πεπτίδια του κολλαγόνου τύπου Ι (NTX), 5b-ισοένζυμο της όξινης φωσφατάσης ανθεκτικής στο τρυγικό οξύ (TRACP-5b)
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, 38(3-4), 89-102, 2004 - Ερευνητική εργασία