Διερεύνηση της συμπεριφοράς των Tσιγγάνων της Θεσσαλίας σε θέματα υγείας
Θ. Παραλίκας, Γ. Τζαβέλας, Β. Ραφτόπουλος, Ι. Παπαθανασίου, Ε. Λαχανά, Γ. Κυπαρίση
Εισαγωγή: H τσιγγάνικη κοινωνία αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μιας «κλειστής» κοινωνίας, που χρησιμοποιεί σε εξαιρετικά περιορισμένη έκταση τα δίκτυα υποστήριξης (υγειονομικό, εκπαιδευτικό, νομικό κ.ά.) της ευρύτερης κοινότητας, με αποτέλεσμα να στερούνται τα μέλη της τα αγαθά και τις υπηρεσίες που αυτή μπορεί να τους προσφέρει. Αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι οι Tσιγγάνοι απολαμβάνουν το χαμηλότερο επίπεδο υγείας και ευεξίας. Σκοπός: O σκοπός της παρούσας μελέτης υπήρξε η αποτύπωση των στάσεων των Tσιγγάνων της Θεσσαλίας σε θέματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της εμβολιαστικής τους κάλυψης, των διατροφικών τους συνηθειών, των κοινωνικών τους χαρακτηριστικών και του τρόπου ζωής τους. Υλικό-Mέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 200 άτομα. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη χρήση ενός ανώνυμου και αυτοσυμπληρούμενου ερωτηματολογίου. Η στατιστική ανάλυση των στοιχείων έγινε με τη βοήθεια του στατιστικού προγράμματος SPSS-10. Αποτελέσματα: Η πλειοψηφία των Tσιγγάνων του δείγματος ήταν αναλφάβητοι και κατά μέσο όρο είχαν τέσσερα παιδιά. Το 19,2% του υπό μελέτη πληθυσμού ζούσε σε μονοκατοικία, το 23,4% σε σκηνές, το 19,1% σε τροχόσπιτα, ενώ το 38,3% ζούσε σε παράγκες. Η διατροφή τους διαφέρει από τη μεσογειακή διατροφή. Oι άντρες καθημερινά καταναλώνουν αλκοόλ σε ποσοστό υπερδιπλάσιο των γυναικών, ενώ το 52% δηλώνουν καπνιστές. Το επάγγελμα διαφοροποιείται μεταξύ των δύο φύλων. Το 51% έχουν ασφάλιση απορίας, στο Ι.Κ.Α. είναι ασφαλισμένο το 7%, στο Τ.Ε.Β.Ε. το 16%, στον O.Γ.Α. το 14% και στο Τ.Ι.Κ.Τ.Ε. το 4%. To 55,1% των γυναικών με παιδιά δήλωσαν ότι γνωρίζουν τα υποχρεωτικά εμβόλια που πρέπει να γίνουν στα παιδιά τους, ωστόσο το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών υπήρξε πολύ χαμηλό. Το 80% πιστεύει ότι υγεία σημαίνει απουσία κάποιας ασθένειας, ανικανότητας και πόνου. Ως δεύτερος προσδιορισμός της υγείας αναφέρεται η ικανότητα προς εργασία (42%). Σε γενικές γραμμές η υγεία για τους Tσιγγάνους ορίζεται ως η σωματική και ψυχοκοινωνική ισορροπία. Συζήτηση-Συμπεράσματα: Για τη διατήρηση και την προαγωγή τις υγείας του τσιγγάνικου πληθυσμού είναι απαραίτητα τόσο ο σχεδιασμός και η εφαρμογή προγραμμάτων αγωγής υγείας, που θα είναι συμβατά με τις πολιτισμικές αξίες του τσιγγάνικου πληθυσμού, όσο και η αναδιάρθρωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των επιστημών φροντίδας υγείας και πρόνοιας, με έμφαση στη διαπολιτισμική φυσιογνωμία της φροντίδας.
Λέξεις-κλειδιά: Τσιγγάνοι, διαπολιτισμική νοσηλευτική, Συμπεριφορές υγείας, Εμβολιασμοί, Διατροφικές συνήθειες
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 44(3), 364-371, 2005 - Ερευνητική εργασία