Αλλεργία στο σταφύλι και συνυπάρχουσα ευαισθησία σε άλλα τροφικά αλλεργιογόνα
Δ. Καλογερομήτρος, Μ. Μακρής, Κ. Πεταλάς, Σ. Γρηγορίου, Β. Μουσάτου, Δ. Παπαϊωάννου
ΣΚΟΠΟΣ Οι αναφορές για ΙgE-μεσολαβούμενες αλλεργικές αντιδράσεις στο σταφύλι, το κρασί και άλλα προϊόντα του είναι σπάνιες. Σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας ήταν η πλήρης κλινική παρουσίαση αλλεργικών αντιδράσεων -τεκμηριωμένα ΙgE-μεσολαβούμενων- στο σταφύλι και τα προϊόντα του, καθώς και των συνυπαρχουσών ευαισθησιών σε κοινά τροφικά αλλεργιογόνα στο συγκεκριμένο πληθυσμό. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Στη μελέτη συμπεριελήφθησαν 30 ασθενείς (13 άνδρες, 17 γυναίκες), 16-44 ετών (μέση ηλικία 25,8 έτη), με ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης μετά από την κατανάλωση σταφυλιού (κόκκινο/λευκό) ή προϊόντων σταφυλιού (κρασί, χυμό σταφυλιού, ξύδι από σταφύλια). Έγινε πλήρης καταγραφή αλλεργιολογικού ιστορικού (ατοπικό αναμνηστικό, αίτιο αντίδρασης, μεσοδιάστημα έως την έναρξη συμπτωμάτων, πλήρης κλινική σημειολογία, αντιμετώπιση) και ακολούθησε λεπτομερής κλινική εξέταση και ειδικός αλλεργιολογικός έλεγχος: (α) δερματικές δοκιμασίες διά νυγμού (skin prick tests, SPT και prick to prick), θεωρώντας ως θετικό πομφό >3 mm2 και ερύθημα >10 mm2, και (β) προσδιορισμός της ειδικής IgE του ορού στο σταφύλι (CAP, Pharmacia) σε kU/L, με θετικές τιμές >0,35 kU/L. Ο έλεγχος, εκτός από το σταφύλι, πραγματοποιήθηκε και σε άλλα τροφικά αλλεργιογόνα, όπως ξηρούς καρπούς, φρούτα, για έλεγχο των συνυπαρχουσών ευαισθητοποιήσεων, αλλά και μύκητες, που ενίοτε επιμολύνουν την επιφάνεια των φρούτων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 18/30 ασθενείς (60%) είχαν θετικό ατομικό και 10/30 (33,3%) θετικό οικογενειακό ατοπικό ιστορικό. Κατά την προσέλευσή τους, ανέφεραν 3,7 επεισόδια/άτομο (εύρος 1-15) μετά από βρώση σταφυλιού ή προϊόντων του. Οι 22/30 (73,3%) ανέφεραν σύνδρομο στοματικής αλλεργίας (oral allergy syndrome, OAS) μετά από βρώση σταφυλιού πριν από την εμφάνιση του πρώτου επεισοδίου. Ο μέσος χρόνος έναρξης της αντίδρασης ήταν 55 min (5-150 min). Οι 24/30 (80%) εμφάνισαν περισσότερα από ένα επεισόδια. Η συχνότητα εκδήλωσης συμπτωμάτων κατά σύστημα ήταν: δέρμα 29/30 (96,7%), αναπνευστικό 26/30 (86,7%), κυκλοφορικό 14/30 (46,7%), γαστρεντερικό 11/30 (36,7%). Οι κυριότερες συνυπάρχουσες ευαισθητοποιήσεις σε άλλα τροφικά αλλεργιογόνα (SPTs) ήταν: μήλο 80%, ροδάκινο 76,7%, κεράσι 53,3%, φράουλα 43,3%, αράπικο φυστίκι 60%, καρύδι 56,7%, φουντούκι 36,7%, αμύγδαλο 26,7%, φυστίκι Αιγίνης 23,3%. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το σταφύλι και τα προϊόντα του μπορεί να προκαλέσουν βαριές αλλεργικές αντιδράσεις σε ευαισθητοποιημένα άτομα. Οι συχνές συνυπάρχουσες ευαισθητοποιήσεις, κυρίως στα φρούτα, αποτελούν ένα σημαντικό στοιχείο για την περαιτέρω διερεύνηση της ύπαρξης παν-αλλεργιογόνων σε διαφορετικά βοτανολογικά είδη, που πιθανόν έχουν και κλινική σημασία.
Λέξεις-κλειδιά: αλλεργία, Αναφυλαξία, Διασταυρούμενες αντιδράσεις, Ευαισθητοποίηση, Σταφύλι.
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 22(3), 270-274, 2005 - Ερευνητική εργασία