Κακώσεις περιφερικών αγγείων
Ι. Τσολάκης, Σ. Παπαδούλας
Στην παρούσα εργασία γίνεται εκτενής αναφορά στη διάγνωση και αντιμετώπιση των περιφερικών αγγειακών κακώσεων. Συνήθως οι αγγειακές κακώσεις συνοδεύονται και από κακώσεις άλλων συστημάτων. Σ’ αυτή την περίπτωση, η αναζωογόνηση του πολυτραυματία γίνεται με βάση τις προτεραιότητες και τις αρχές που έχει καθορίσει το ATLS. Είναι φανερό ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας αγγειακής κάκωσης μπορεί να συμβάλει στην επιβίωση του τραυματία και στη διάσωση του μέλους του. Η αρτηριακή κάκωση μπορεί να εκδηλωθεί κλινικά, τις περισσότερες φορές, ως αιμορραγία ή και ισχαιμία του άκρου. Ο χρόνος της ισχαιμίας παίζει πρωταρχικό ρόλο στη διάσωση και την καλή λειτουργικότητα του άκρου, όπως και στην εμφάνιση του συνδρόμου επαναιμάτωσης, που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του τραυματία. Γι’ αυτό, η έγκαιρη επαναιμάτωση πρέπει να είναι ένας από τους άμεσους στόχους της αντιμετώπισης του πολυτραυματία. Απώλεια πολύτιμου χρόνου μπορεί να έχει σχέση με τη μεταφορά του τραυματία σε κατάλληλο κέντρο, αλλά και με κακή ιεράρχηση στην αντιμετώπιση των πολλαπλών προβλημάτων του. Το τελευταίο αφορά κυρίως τη λανθασμένη αντιμετώπιση πρώτα των ορθοπαιδικών κακώσεων σε ένα φανερά ισχαιμικό άκρο. Επίσης, η απώλεια πολύτιμου χρόνου μπορεί να έχει σχέση με τη διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων, π.χ. αγγειογραφίας, σε ένα άκρο με βαριά εικόνα ισχαιμίας. Στην περίπτωση της αιμορραγίας ενός άκρου, η πιεστική επίδεση στο σημείο της αιμορραγίας, η συνετή χρήση αεροθαλάμου και η αποφυγή χρήσης ίσχαιμης περίδεσης αποτελούν βασικές αρχές αντιμετώπισης. Συμπληρωματικά, περιγράφονται οι ενδείξεις της αγγειογραφίας, της επείγουσας μεταφοράς στο χειρουργείο και της συντηρητικής αντιμετώπισης του ασθενούς με αγγειακή κάκωση. Ασθενείς με έκδηλη εικόνα αιμορραγίας (σφύζουσα εξωτερική αιμορραγία, σφύζον αιμάτωμα) ή βαριάς ισχαιμίας μεταφέρονται επειγόντως στο χειρουργείο. Αν κριθεί απαραίτητη η αγγειογραφία, θα γίνει διεγχειρητικά. Ασθενείς με αδρά φυσιολογικό άκρο, αλλά πιθανή λανθάνουσα αγγειακή κάκωση (λόγω ύπαρξης φυσήματος, ροίζου, μη επεκτεινόμενου αιματώματος, μειωμένης τριχοειδικής επαναπλήρωσης, υπότασης, κατάγματος ή κάκωσης μαλακών μορίων) υποβάλλονται σε αγγειογραφικό έλεγχο. Τέλος, ασθενείς στους οποίους το μόνο εύρημα εί ναι η γειτνίαση του τραύματος με κάποια αγγειακή δομή, αντιμετωπίζονται μόνο με 24ωρη παρακολούθηση. Επίσης, γίνεται αδρή αναφορά στις τεχνικές της κλασικής χειρουργικής και της ενδαγγειακής αποκατάστασης. Η ενδαγγειακή χειρουργική, τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στην αντιμετώπιση των αγγειακών κακώσεων. Αυτό επιτυγχάνεται, τόσο μέσω εμβολισμού με κατάλληλα θρομβογόνα σπειράματα (coils) μιας μικρής διαμέτρου αιμορραγούσας αρτηρίας ή αρτηριοφλεβικής επικοι νωνίας, όσο και με τοποθέτηση ειδικού καλυμμένου ενδοαυλικού νάρθηκα (stent) για αντιμετώπιση αιμορραγίας μεγάλου αγγείου, ψευδοανευρύσμα τος ή αρτηριοφλεβικής επικοινωνίας.
Λέξεις-κλειδιά: Αγγειακό τραύμα, Περιφερικές αγγειακές κακώσεις.
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 19(3), 280-292, 2002 - Ανασκόπηση