Οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας και της δίαιτας στον καρκίνο του προστάτη
Μ.Δ. Μελέκος, Η.Χ. Μητσογιάννης
Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί σήμερα τη συχνότερη κακοήθη νόσο στους άνδρες του δυτικού κόσμου. Οι αιτίες έναρξης και εξέλιξης της νόσου είναι άγνωστες. Για την ερμηνεία των μεγάλων γεωγραφικών διακυμάνσεων της επίπτωσης του κλινικού καρκίνου του προστάτη, των σημαντικών διαφορών της συχνότητας μεταξύ λανθάνοντα και κλινικού καρκίνου, καθώς και της μεγάλης αύξησης της επίπτωσης της νόσου στους μετανάστες που μετακινούνται από χώρες με χαμηλή σε χώρες με υψηλή συχνότητα καρκίνου προστάτη, έχουν ενοχοποιηθεί περιβαλλοντικοί παράγοντες. Από αυτούς, ύποπτοι για αύξηση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου είναι, μεταξύ άλλων, η παχυσαρκία και η δίαιτα δυτικού τύπου με αύξηση της προσλαμβανόμενης ολικής θερμιδικής ενέργειας και των κεκορεσμένων λιπαρών οξέων. Αντίθετα, η κατανάλωση λαχανικών και η πρόσληψη με την τροφή ορισμένων βιταμινών (Ε και D), μικροθρεπτικών ουσιών και ιχνοστοιχείων (σεληνίου, λυκοπένης και πρωτεϊνών της σόγιας) παίζουν πιθανώς προστατευτικό ρόλο. Η υπόθεση ότι οι διαιτητικές αλλαγές θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη ενισχύεται και από το γεγονός ότι, από όλα τα θηλαστικά, μόνον ο άνθρωπος και ο σκύλος (σε πολύ μικρότερο βαθμό) υποφέρουν από τη νόσο. Και τα δύο είδη είναι τα μοναδικά που άλλαξαν δραματικά τη δίαιτα και τον τρόπο διαβίωσής τους τα τελευταία 15.000 χρόνια της εξέλιξής τους. Εντούτοις, μελέτες ασθενών-μαρτύρων και σειράς απέτυχαν να βρουν μια σταθερή σχέση μεταξύ των προαναφερθέντων ενοχοποιητικών παραγόντων και του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. Τα αντικρουόμενα αποτελέσματα των διαθέσιμων κλινικών μελετών οφείλονται κατά πολύ σε ανεπάρκειες μεθοδολογικής φύσεως μετρήσεων και ορισμών, στη χρήση διαφορετικών ερωτηματολογίων, σε προσμέτρηση συγχυτικών παραγόντων, στην ετερογένεια των ασθενών με καρκίνο του προστάτη, σε ανύποπτα συστηματικά λάθη και στην αναδρομική φύση των εν λόγω εργασιών. Παρόλα αυτά, μέχρι να ολοκληρωθούν εκτεταμένες, καλά ελεγχόμενες και τυχαιοποιημένες, προοπτικές μελέτες, θα πρέπει να συστήνονται αλλαγές της δίαιτας και του τρόπου διαβίωσης. Και αυτό, γιατί οι αλλαγές αυτές μπορούν να ελαττώσουν τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα από τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την υπ™ αριθμόν 1η αιτία θανάτου στις δυτικές κοινωνίες, αλλά και την υπ' αριθμόν 1η ή 2η αιτία θανάτου ακόμη και για τους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη.
Λέξεις-κλειδιά: παχυσαρκία, Δίαιτα, Καρκίνος προστάτη, Μικροθρεπτικές ουσίες
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 20(6), 594-608, 2003 - Ανασκόπηση