Στρεσογόνοι παράγοντες των ατόμων που υποβάλλονται σε χρόνια αιμοκάθαρση
Γ.Κ. Γερογιάννη
Σκοπός: O σκοπός της παρούσας ερευνητικής, ποσοτικής μελέτης είναι η διερεύνηση των στρεσογόνων παραγόντων που απασχολούν τα άτομα τα οποία υποβάλλονται σε χρόνια αιμοκάθαρση. Η συγκεκριμένη μελέτη σκοπεύει να εξετάσει τις στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους στρεσογόνους παράγοντες και τις δημογραφικές μεταβλητές (ηλικία, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, εκπαίδευση και χρόνος υποβολής στην αιμοκάθαρση). Αυτό έχει ως απώτερο σκοπό την ανεύρεση των ατόμων εκείνων που είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στο άγχος που προκαλείται από την αιμοκάθαρση. Υλικό-Μέθοδος: Η μελέτη διεξήχθη σε Μονάδα Τεχνητού Νεφρού στην Αθήνα με 71 ασθενείς. Βασίστηκε σε έντυπο ερωτηματολόγιο, το οποίο ακολούθησε ποσοτική προσέγγιση. Τα κριτήρια συμμετοχής στη μελέτη ήταν τα άτομα να υποβάλλονται σε χρόνια αιμοκάθαρση, να είναι ηλικίας 20 ετών ή μεγαλύτερα, άνδρες και γυναίκες, χωρίς ψυχιατρικές διαταραχές, και ικανά να μιλούν, να διαβάζουν, και να γράφουν ελληνικά. Αποτελέσματα: Oι πέντε πιο σοβαροί στρεσογόνοι παράγοντες για τους συμμετέχοντες ήταν ο περιορισμός των υγρών (Μ=3,88, SD=1,03), ο περιορισμός των τροφών (M=3,81, SD=0,93), η δυσκολία στο να πηγαίνουν διακοπές (M=3,67, SD=1,13), ο χρόνος που ξοδεύουν για αιμοκάθαρση (M=3,60, SD=1,06), και η σωματική κόπωση (Μ=3,56, SD=1,11). Oι γυναίκες εξέφρασαν σοβαρό άγχος σχετικά με τις αλλαγές στις οικογενειακές τους ευθύνες (p<0,05), τη δυσκολία τους να συμμορφωθούν με τον περιορισμό των υγρών (p<0,05) και τον πόνο κατά τη διάρκεια της φλεβοκέντησης (p<0,05). Oι συμμετέχοντες μεταξύ 20 και 39 ετών ήταν σοβαρά προβληματισμένοι σχετικά με το μέλλον τους (p<0,05) και τη μειωμένη ικανότητά τους να τεκνοποιήσουν (p<0,05), ενώ όσοι ήταν απόφοιτοι πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανησυχούσαν σημαντικά σχετικά με την ανικανότητά τους να συνεχίσουν τη μόνιμη εργασία τους (p<0,05). Παρομοίως, οι ασθενείς που υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση για λιγότερο από ένα χρόνο ήταν σημαντικά προβληματισμένοι σχετικά με τον περιορισμό των υγρών (p<0,05) και τον περιορισμό των τροφών (p<0,05). Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης συμβαδίζουν με τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνητικών μελετών, τονίζοντας ότι οι στρεσογόνοι παράγοντες επηρεάζουν αρνητικά το ψυχολογικό και σωματικό υπόβαθρο των ατόμων που υποβάλλονται σε χρόνια αιμοκάθαρση. Eπίσης, τονίζουν τον ρόλο-κλειδί του νοσηλευτή νεφρολογίας στην εφαρμογή αποτελεσματικών νοσηλευτικών παρεμβάσεων και τη διατήρηση της ποιότητας ζωής των ατόμων αυτών σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Λέξεις-κλειδιά: Αιμοκάθαρση, επιπλοκές, ψυχολογικοί στρεσογόνοι παράγοντες, σωματικοί στρεσογόνοι παράγοντες, ψυχιατρικές διαταραχές
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 42(1), 228-246, 2003 - Ερευνητική εργασία