Ο Τρόπος Γονεϊκής Ανατροφής και το Άγχος Αποχωρισμού Κατά την Παιδική Ηλικία σε Στρατιώτες με Διαταραχή Προσαρμογής
Ο. Γιωτάκος, Γ. Κωνσταντακόπουλος
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει την επίδραση των πρώιμων εμπειριών κοινωνικοποίησης στη μελλοντική μορφοποίηση των διαπροσωπικών σχέσεων. Στόχος της μελέτης αυτής είναι η διερεύνηση του τρόπου της γονεϊκής ανατροφής καθώς και του πρώιμου άγχους αποχωρισμού σε άτομα με διαταραχή προσαρμογής. Για το σκοπό αυτό μελετήθηκαν 54 ασθενείς –νεοσύλλεκτοι στρατιώτες– με διαταραχή προσαρμογής κατά DSM-IV. Η διαγνωστική διερεύνηση έγινε με το SCID-P και το SCID-II. Χορηγήθηκαν: (α) ερωτηματολόγιο με επιδημιολογικά στοιχεία, (β) το ερωτηματολόγιο Symptom Checklist-90-R (SCL-90-R), το οποίο περιλαμβάνει 90 θέματα που περιγράφουν ψυχολογικές συμπεριφορικές και σωματικές αιτιάσεις του τελευταίου δεκαημέρου, (γ) το ερωτηματολόγιο Measurement of Parental Style (MOPS), το οποίο αποτελείται από 15 θέματα που αφορούν στην ανατροφή από πλευράς πατέρα και 15 ίδια θέματα που αφορούν στη μητέρα και διερευνούν τις υποκατηγορίες «αδιαφορία», «υπερπροστατευτικότητα» και «κακοποίηση», και (δ) το ερωτηματολόγιο Separation Anxiety Inventory (SASI), που αποτελείται από 15 θέματα που αφορούν σε συμπτώματα άγχους αποχωρισμού κατά την παιδική ηλικία. Τα ερωτηματολόγια αυτά χορηγήθηκαν επίσης σε φυσιολογικό δείγμα 78 στρατιωτών που δεν διέφερε σημαντικά σε ηλικία, μορφωτικό επίπεδο, ηλικίες γονέων και χρόνο θητείας. Οι ασθενείς παρουσίασαν σε σχέση με το φυσιολογικό δείγμα: (α) Σημαντικά μεγαλύτερη επιβάρυνση της SCL-90-R-total (P<0,001), καθώς και των περισσότερων υποκλιμάκων της. (β) Σημαντικά μεγαλύτερο σκορ στην υποκλίμακα της MOPS «κακοποίηση» που προέρχεται τόσο από τη μητέρα όσο και από τον πατέρα (P<0,001). (γ) Σημαντικά μεγαλύτερο σκορ στην SASI (P<0,03). H Pearson correlation έδειξε ότι: (α) Η υποκλίμακα της MOPS «κακοποίηση» από πλευράς πατέρα είχε σημαντική συσχέτιση (P<0,01) με την SCL-90-R-total και τις περισσότερες υποκλίμακές της. (β) Η υποκλίμακα της MOPS «υπερπροστατευτικότητα» από πλευράς μητέρας σχετίζεται σημαντικά (P<0,01) με τη SCL-90-R-total και τις υποκλίμακες: ψυχαναγκαστικότητα, κατάθλιψη και παρανοειδής ιδεασμός. (γ) Το σκορ της SASI σχετίζεται σημαντικά τόσο με τη SCL-90-R (P<0,01) όσο και με αρκετές υποκλίμακές της. Η multiple regression analysis έδειξε ότι: (α) το άγχος αποχωρισμού των ασθενών μπορεί να προβλεφθεί από την υπερπροστατευτική συμπεριφορά της μητέρας, και (β) η βαρύτητα των συμπτωμάτων της νόσου μπορεί να προβλεφθεί από τη συμπεριφορά κακοποίησης του πατέρα. Ο τρόπος γονεϊκής ανατροφής, ειδικότερα συμπεριφορές κακοποίησης και υπερπροστασίας, καθώς και οι πρώιμες εμπειρίες άγχους αποχωρισμού, έδειξαν να σχετίζονται με την ανάπτυξη διαταραχής προσαρμογής στους ασθενείς που μελετήθηκαν. Τα ευρήματα αυτά είναι σε συνάφεια με προηγούμενα ευρήματα σε ασθενείς με κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές και αυτοκτονική συμπεριφορά.
Λέξεις-κλειδιά: Διαταραχή προσαρμογής, άγχος αποχωρισμού, γονεϊκή ανατροφή, κακοποίηση
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, 34(5-6), 171-180, 2000 - Ερευνητική εργασία