Συγκριτική Μελέτη της Επίδρασης της Φελοδιπίνης και της Σιλαζαπρίλης στη Νεφρική Αποβολή του Ουρικού Οξέος Ασθενών με Ιδιοπαθή Υπέρταση
Ι. Μαγούλα, Κ. Παλέτας, Δ. Βακάλης, Ι. Ρενάσκο, Α. Τσάπας, Κ. Δημητρακόπουλος, Β. Λειβαδιώτης
Η συχνότητα υπερουριχαιμίας, σε ασθενείς με ιδιοπαθή υπέρταση, ανέρχεται σε ποσοστό έως και 33%, είναι δε δυνατόν να επιδεινώνεται με τη χρήση αντιυπερτασικών φαρμάκων, τα οποία ελαττώνουν τη νεφρική αποβολή του ουρικού οξέος (διουρητικά). Όσον αφορά στα νεότερα αντιυπερτασικά (ανταγωνιστές Ca++, A-ΜΕΑ), η δράση τους στη σωληναριακή μεταφορά του ουρικού οξέος δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένη. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι η συγκριτική εκτίμηση των επιδράσεων, στην κλασματική απέκκριση του ουρικού οξέος, ενός ανταγωνιστή Ca++ (φελοδιπίνη) και ενός Α-ΜΕΑ (σιλαζαπρίλη). Η μελέτη διενεργήθηκε σε 32 ασθενείς και των δύο φύλων, με ήπια ως μέτριας βαρύτητας υπέρταση, οι οποίοι ταξινομήθηκαν σε δύο ομάδες. Στην ομάδα Α περιελήφθησαν 16 ασθενείς, από τους οποίους οι 8 έλαβαν 5 mg φελοδιπίνης (Α1) και οι 8 έλαβαν 10 mg φελοδιπίνης (Α2), δεδομένου ότι η επίδραση των ανταγωνιστών Ca++ στους μηχανισμούς επαναρρόφησης (εγγύς ή άπω εσπειραμένο σωληνάριο) είναι δοσοεξαρτώμενη. Στην ομάδα Β περιελήφθησαν 16 ασθενείς, οι οποίοι έλαβαν σιλαζαπρίλη στη συνήθως χορηγούμενη δόση των 5 mg. Σε όλους τους ασθενείς, εκτός από τις επανειλημμένες μετρήσεις της ΑΠ, προσδιορίστηκαν και οι ακόλουθες παράμετροι: κάθαρση κρεατινίνης (ClCr), κάθαρση ουρικού οξέος (ClUr) και κλασματική απέκκριση ουρικού οξέος (FEUA=ClUr/ClCr), καθώς και η κάθαρση (ClNa) και η κλασματική απέκκριση του νατρίου (FENa). Το πρωτόκολλο της μελέτης βασίζεται στη διενέργεια σταθερών περιόδων καθάρσεων, τόσο κάτω από βασικές συνθήκες όσο και μετά τη χορήγηση φαρμάκων. Σε όλες τις ομάδες των ασθενών η ClCr δεν διέφερε αρχικά ούτε μεταβλήθηκε αισθητά μετά τη χορήγηση των φαρμάκων. Σταθερός διατηρήθηκε επίσης και ο ρυθμός ροής των ούρων. Στην ομάδα Α1, η μέση αρτηριακή πίεση (ΜΑΠ) εμφάνισε πτώση μετά τη χορήγηση της φελοδιπίνης, από 135,5±7,95 σε 122,3±7,49 mmHg (12,4%). Ο δείκτης FEUA δεν μεταβλήθηκε σημαντικά (0,094±0,018 έναντι 0,085±0,01, P=NS), ενώ παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση του δείκτη FENa (1,485±0,744 έναντι 0,982±0,311, P<0,05). Στην ομάδα Α2, η ΜΑΠ εμφάνισε μεγαλύτερη πτώση (17,8%), από 131,03±7,3 σε 111,2±5,87 mmHg, ενώ σημαντική αύξηση παρατηρήθηκε τόσο στο δείκτη FEUA (0,134±0,043 έναντι 0,090±0,018, P<0,02) όσο και στο δείκτη FENa (2,135±0,931 έναντι 1,050±0,210, P=0,006). Στην ομάδα Β, η ΜΑΠ εμφάνισε πτώση από 127,6±7,28 σε 100,2±8,51 mmHg (21,4%) και ο δείκτης FEUA μια πολύ σημαντική αύξηση από 0,087±0,010 σε 0,151±0,022, P<0,001, ενώ ο δείκτης FENa μεταβλήθηκε από 0,88±0,21 σε 1,00±0,24, P<0,001. Συμπερασματικά, η σιλαζαπρίλη σε δόση 5 mg προκάλεσε τη μεγαλύτερη ουρικοζουρία με τη μικρότερη νατριούρηση, εύρημα που υποδηλώνει μια απευθείας δράση των Α-ΜΕΑ, ανεξάρτητη από την κλασματική απέκκριση νατρίου. Η φελοδιπίνη δεν φαίνεται να αποτελεί καθαυτό ουρικοζουρικό παράγοντα, όπως συνάγεται από την επίδρασή της στην κλασματική απέκκριση του ουρικού οξέος, η οποία στη συνήθη θεραπευτική δόση (5 mg) είναι μηδαμινή. Η παρατηρούμενη ουρικοζουρική δράση μετά από τη χορήγηση μεγάλης δόσης φελοδιπίνης (10 mg) φαίνεται ότι προκύπτει ως αποτέλεσμα της μεγάλης νατριούρησης που προκαλεί.
Λέξεις-κλειδιά: Φελοδιπίνη, σιλαζαπρίλη, ιδιοπαθής υπέρταση, ουρικοζουρικά φάρμακα, νεφρική αποβολή ουρικού οξέος
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, 34(1-2), 31-37, 2000 - Ερευνητική εργασία